zasady według których żyją zakonnicy
Ułożył zbiór zasad, według których toczyło się życie w klasztorze. Zakon – wspólnota religijna, której członkowie poświęcają się służbie Bogu i żyją według ściśle określonych zasad spisanych w regule zakonnej. Klasztor – budynek lub więcej budynków, gdzie mieszkają, pracują i modlą się zakonnicy.
Józef Marecki OFMCap Zakony w Polsce Instytuty życia konsekrowanego Instytuty i Zgromadzenia zakonne Instytuty świeckie Wspólnoty Życia Apostolskiego Copyright © by Józef Marecki and Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas, Kraków 2000, wyd. I Imprimatur: Kuria Metropolitalna w Krakowie,+ Kazimierz Nycz, wikariusz generalny,Ks. Jan Dyduch, kanclerz, L. 1869/97, dn. 2 VII 1997 Uwaga: redakcja Opoki wybrała z książki fragmenty prezentujące zakony męskie mniej znane lub już nieistniejące. Wersja papierowa zawiera informacje na temat wszystkich 92 instytutów męskich i 187 żeńskich wspomnianych we Wstępie Wstęp Jesteśmy przyzwyczajeni do osób w zakonnych habitach. Są nieodłącznym elementem wielu miejscowości. Spotkać je można nie tylko w kościołach, ale także na ulicy, w szkole, w domach opieki społecznej, wśród dzieci, młodzieży i dorosłych. Różnią się nazwą, kolorem i krojem zakonnego stroju, ale przede wszystkim sposobem życia, zadaniami wyznaczonymi przez Kościół, przez swoich założycieli i przez potrzeby swych czasów. Każdy klasztor ma swoje zwyczaje, własne obrzędy, tradycje. Niektóre ze wspólnot zakonnych pojawiły się na naszych ziemiach już w zaraniu polskiego chrześcijaństwa, inne dopiero w ostatnich latach. Nad Wisłę wędrowali zakonnicy i siostry zakonne z Burgundii, Lotaryngii, Czech, później z Hiszpanii, Włoch i innych ziem. Wiele prezentowanych poniżej wspólnot zakonnych zrodziło się na polskiej ziemi. Po niektórych pozostały jedynie nazwy, inne rozrosły się i zadomowiły nie tylko w Polsce, ale i w innych krajach. Podstawą codziennego życia zakonnego jest zbiór przepisów normujących życie zakonne zwanych Regułą — od łac. regula, co oznacza przepis, prawidło, normę. Za najstarszą uważa się Regułę Pachomiusza (+346). Normuje ona zasady życia cenobickiego i zwraca szczególną uwagę na dążenie mnichów do doskonałości poprzez indywidualną formację ascetyczną. Podkreśla obowiązek pracy, która ma być dla pustelnika źródłem utrzymania, oraz zaleca życie w czystości, ubóstwie i posłuszeństwie. Cechuje ją łagodność, umiar i humanitaryzm. Nieco późniejszą, zredagowaną ok. 540 r., jest Reguła św. Benedykta. Cel i założenia Zakonu określa hasło ut in omnibus glorificetur Deus (aby we wszystkim był uwielbiony Bóg) oraz ora et labora (módl się i pracuj), a także pax (pokój). Dewizy te były realizowane przez wieki w działalności duszpasterskiej, misyjnej, poprzez rozwijanie kultury duchowej i materialnej, sztuki i liturgii kościelnej oraz w pracy fizycznej. Życie każdego mnicha ma wypełniać kontemplacja: modlitwa liturgiczna, lektura — zwłaszcza Pisma św. — i praca fizyczna. W ten sposób każdy z benedyktynów ma wielbić nieustannie Boga. Św. Benedykt kładł nacisk na posłuszeństwo, pokorę i ufność. W umartwieniach zalecał umiar i roztropność. W klasztorach obowiązuje zasada stabilitas loci — czyli pozostawania w jednym domu przez całe życie. Klasztor ma przypominać rodzinę, na czele której stoi opat — ojciec. Życiu wspólnemu sprzyja indywidualne traktowanie każdego mnicha oraz wyznaczony czas na modlitwę, pracę, odpoczynek i wspólną rekreację. W 363 r. została zatwierdzona przez papieża Liberiusza tzw. Reguła św. Bazylego. Jest to zbiór zasad opracowany wcześniej na podstawie dzieł i wskazań św. Bazylego Wielkiego (+379) i św. Grzegorza z Nazjanzu (+390). Reguła ta stanowi podstawę życia mniszego w Kościele wschodnim. Jej istotą jest życie według Ewangelii ze szczególnym uwzględnieniem zasad ubóstwa i posłuszeństwa. Mnisi powinni żyć w małych grupach, w których łatwo ćwiczyć się w miłości bliźniego. Reguła zachęca do praktykowania działalności charytatywnej i apostolskiej. Asceza bazyliańska nie wymaga surowych umartwień, lecz zaleca ćwiczenia pokutne stosowne do wieku i zdrowia oraz pracę fizyczną dla zdobycia środków do życia. Popularna w Kościele zachodnim jest Reguła Augustiańska, na wskazaniach której kształtują swe życie augustianie, bożogrobcy, bonifratrzy, dominikanie, duchacy, kongregacje kanoników regularnych i trynitarze oraz — spośród działających w Polsce zgromadzeń żeńskich — augustianki i wspólnoty dominikanek. Myślą przewodnią Reguły św. Augustyna jest wezwanie do miłości, braterskiej jedności i życia wspólnego na wzór pierwszych chrześcijan. Zaleca ubóstwo, pokorę, usłużność i trwanie w Bożej obecności. Regułę cechuje umiarkowany asce-tyzm oraz praktyczne nastawienie do życia i działań duszpasterskich. Innymi wskazaniami jest miłość Boga i bliźniego, praktykowanie pokory, indywidualna i wspólna modlitwa, wstrzemięźliwość w pokarmach i napojach, wspólnota dóbr i posłuszeństwo wobec przełożonego. Należy zaznaczyć, że przepisy te — pochodząc w swych założeniach od św. Augustyna — są zawarte w wielu pismach świętego. Podstawą jest Praeceptum zawierające wskazania dla codziennego życia mnichów. Mało znany, a często występujący pod określeniem Reguła Studycka (lub „ustaw studyjski"), jest zbiór zasad życia przeznaczony dla mnichów z klasztoru akojmetów. Jego fundatorem, a także autorem „ustaw" był konsul Studius. Zbiór powstał ok. 463 r. Akojmeci (od gr. akoimetoj — czuwający, nie śpiący), podzieleni na trzy chóry, prowadzili nieustanną modlitwę chórową. Od imienia autora „ustaw" klasztor zaczęto nazywać Studion, a mnichów „studytami". Z czasem przepisy konsula Studiusa zostały wzbogacone dodatkami i poprawkami, szczególnie przez św. Teodora Studytę (759-826). W 1128 r., na prośbę Hugona z Payens, członkowie synodu w Troyes zredagowali dla domu templariuszy w Jerozolimie zbiór zasad, które nazwano Regułą Templariuszy. Opierała się na założeniach Reguł św. Benedykta i św. Augustyna, dodając obowiązek obrony Ziemi Świętej, kościołów, ubogich, wdów i sierot oraz niesienia pomocy walczącym o słuszną sprawę. Reguła normowała życie religijne rycerzy i duchownych oraz ustrój i zwyczaje zakonne. Uzupełnieniem Reguły były późniejsze statuty, które precyzowały niektóre przepisy i wprowadzały nowe zasady odnoszące się do struktur wewnętrznych oraz kar i nagród. Na tej Regule opierali się krzyżacy i joannici. Od swego twórcy, patriarchy jerozolimskiego św. Alberta Avogadro (+1214) wzięły nazwę normy przeznaczone dla eremitów przebywających na górze Karmel. Reguła Alberta jest połączeniem stylu życia eremitów (pustelników) i cenobitów (żyjących we wspólnotach). Patriarcha Albert podkreślał znaczenie nieustannej modlitwy i zjednoczenia z Bogiem. Istotą życia zakonnego jest posłuszeństwo przełożonemu i indywidualne ubóstwo, obowiązek pracy, milczenie, posty. W późniejszym okresie Reguła przeszła kilka modyfikacji. Na jej wskazaniach opierają się wspólnoty karmelitów i karmelitanek Reguła św. Franciszka, zwana zatwierdzoną, została ostatecznie zatwierdzona w 1223 r. Składa się z 12 rozdziałów. Jej autorem jest św. Franciszek z Asyżu. Treść Reguły za cel stawia życie według Ewangelii oraz zachowanie rad ewangelicznych w duchu miłości i naśladowania Chrystusa ubogiego, cierpiącego i modlącego się. Reguła zaleca ubóstwo wspólnotowe i indywidualne, pracę własnymi rękami na utrzymanie, a w przypadku koniecznej potrzeby zezwala korzystać z jałmużny. Bracia mogą oddawać się apostolstwu, zwłaszcza przepowiadaniu Słowa Bożego, oraz „udawać się do Saracenów i innych niewiernych". Prace duszpasterskie franciszkanie podejmują za zgodą przełożonych i władz kościelnych. Innym rysem Reguły jest zasada braterstwa wobec wszelkiego stworzenia — jratemitas oraz postawa małości, niższości i zaufania do innych — minoritas. Reguła ta jest podstawą życia dla członków I Zakonu (bracia mniejsi, franciszkanie i kapucyni). Innym dokumentem, na wskazaniu którego opierają swoją duchowość liczne zgromadzenia franciszkańskie, jest Reguła Świeckiej Rodziny Franciszkańskiej, zwana często Regułą Tercjarską lub dawniej Regułą Trzeciego Zakonu św. Franciszka. Zbliżona do franciszkańskiej jest Reguła, której autorką była św. Klara. Regułę Klarysek zatwierdził papież Urban IV w 1263 r. W 12 rozdziałach Reguła ta zaleca zachowanie zasad ewangelicznych, posłuszeństwo przełożonym Kościoła i życie według duchowości franciszkańskiej. Klaryski zobowiązane są do indywidualnego i wspólnotowego ubóstwa, pracy i modlitwy, wspólnego odmawiania brewiarza oraz klauzury. Pozostałe przepisy odnoszą się do wewnętrznego ustroju i funkcjonowania zakonu. W ostatnej ćwierci XIV wieku zredagowano ostatecznie Regułę Zbawiciela — szczegółowe zasady życia zakonnego podyktowane przez św. Brygidę Szwedzką (+1373) — noszącą często nazwę Reguły św. Brygidy. Szczególny nacisk kładła na przeżywanie Męki Chrystusa oraz pamięć o rzeczach ostatecznych. Normą życia jest doskonalenie się w prostocie i pokorze oraz zachowanie ubóstwa, posłuszeństwa i czystości. W ujęciu św. Brygidy klasztory miały być wspólnotą 85 osób na pamiątkę 72 uczniów Chrystusa, 12 apostołów i św. Pawła. Wszyscy przebywali w podwójnych konwentach zamieszkałych przez wspólnotę 60 sióstr i 25 braci (4 diakonów, 13 kapłanów i 8 konwersów). Siostry zachowywały klauzurę (nie opuszczały swego konwentu). Nad całością czuwała ksieni. Reguła św. Ignacego Loyoli (1491-1556) została opracowana dla Towarzystwa Jezusowego, zwanego jezuitami, i zatwierdzona przez papieża Pawła III w 1540 r. Założyciel podał w niej ogólne zasady życia zakonnego, dotyczące działalności duszpasterskiej i aktywności apostolskiej (zwłaszcza takich form, po których można spodziewać się obfitszych i trwalszych owoców), życia wewnętrznego — kontemplacji oraz bezwzględnego posłuszeństwa Stolicy Apostolskiej i przełożonym. W następnych latach, celem uwypuklenia duchowości oraz omówienia struktur wewnętrznych Zakonu, dołączono do Reguły Konstytucje. Oprócz omówionych wyżej znane są ponadto: Reguła dla Dziewic i Reguła dla Mnichów — obie autorstwa św. Cezarego z Arles (470-543), Reguła Donata z Besangon (+660), Reguła św. Izydora z Sewilli (554-636), Reguła św. Fruktuoza z Bragi (+665), Reguła św. Kolumbana (540-615), Reguła Leandra (+600), Reguła Mistrza z VI wieku, Reguła opatów Pawła i Stefana z V/VI wieku. Dla wyjaśnienia należy podać znaczenie trzech terminów, które najczęściej występują na łamach niniejszej publikacji: zakon, zgromadzenie i instytut świecki. Według dawniejszego rozróżnienia, zawartego w Kodeksie Prawa Kanonicznego z 1917 r., zakon to stowarzyszenie wiernych zatwierdzone przez władze kościelne, którego członkowie składają śluby tzw. uroczyste, zobowiązując się nimi najczęściej do zachowywania posłuszeństwa, ubóstwa i czystości. Uroczyste śluby zakonne — termin ten został wprowadzony w XII wieku — pociągały za sobą określone skutki prawne, np. nieważność zawartego w czasie ich obowiązywania związku małżeńskiego, utratę praw własności oraz zdolności nabywania majątku. Zaś zgromadzenia zakonne to wspólnoty, których członkowie składali tzw. śluby proste, które nie pociągały za sobą wyżej wymienionych skutków prawnych. Rozróżnienie to zniósł Kodeks Prawa Kanonicznego z 1983 r., nazywając zakony i zgromadzenia zakonne instytutami zakonnymi. Dawne rozróżnienie ma znaczenie wyłącznie historyczne i pozostało praktycznie tylko w nazwach. Instytuty świeckie — są to wspólnoty, których członkowie (osoby świeckie jak i duchowni) zasadniczo nie mieszkają wspólnie, oddają się pracy zawodowej i biorą czynny udział w życiu społeczności świeckiej. Składają śluby na wzór zakonnych, przysięgę lub przyrzeczenie. Apostołują w swych środowiskach i miejscach pracy. Stowarzyszenia życia apostolskiego to instytuty zarówno męskie jak i żeńskie, których członkowie nie składają ślubów zakonnych (ubóstwa, posłuszeństwa i czystości), lecz prowadzą życie wspólne i poświęcają się określonym pracom duszpasterskim lub charytatywnym. W miejsce ślubów składają np. zobowiązania lub przyrzeczenia. Główny cel życia zakonnego to działalność religijna na płaszczyźnie duchowej. Zakonne wspólnoty są przede wszystkim miejscem uświęcania swych członków, dążących do doskonałości. Są ponadto terenem działalności duszpasterskiej, apostolskiej i misyjnej. Każda wspólnota zakonna ma oddawać Bogu cześć, służyć Kościołowi i prowadzić swych członków do doskonałości. Można więc mówić o celu ogólnym. Każda wspólnota (i tym się one różnią) ma także swój cel szczegółowy, zwany niekiedy charyzmatem, który to cel wpływa na jej organizację wewnętrzną, sposób pracy, dobór środków i metod działalności. Monastyczne wspólnoty odegrały znaczącą rolę w wielu dziedzinach życia — zwłaszcza na polu kultury, szkolnictwa, sztuki oraz — w przeszłości — rolnictwa. W naszym kraju wspólnoty zakonne znalazły ponadto swoje miejsce w działalności społecznej, narodowej i patriotycznej. Znamy z historii wielu wybitnych, a z kręgów zakonnych pochodzących działaczy patriotycznych i niepodległościowych, charytatywnych oraz społeczników. Często spotykamy się z terminami, których do końca nie rozumiemy. Przy wielu nazwiskach pojawia się określenie: benedyktyn, franciszkanin, jezuita, marianin albo też cysterka, norbertanka, sercanka. Podobnie funkcjonują nazwy: ulica Karmelicka, Reformacka, Felicjanek, Kapucyńska, plac Bernardyński albo też dom urszulanek, szkoła prezentek, kościół wizytek, przedszkole serafitek, klasztor redemptorystów. Terminy te są zrozumiałe dla wtajemniczonych. Niniejsza publikacja ma przybliżyć nazewnictwo wspólnot zakonnych, podać w wielkim skrócie charakterystyczne rysy ich działalności, czas powstania i pojawienia się na ziemiach polskich. Ma też zapoznać nas z ich założycielami oraz — gdzie było to możliwe — z aktualnym stanem liczebnym. Samo omówienie genezy i powstawania rodzin zakonnych wymaga jeszcze wielu badań i oddzielnego studium. Tutaj ograniczono się jedynie do encyklopedycznego podania najbardziej istotnych wiadomości. Niniejsza książka nie rości sobie prawa do miana publikacji naukowej i nie takie były zamiary autora. Jest to opracowanie popularne, mające na celu przybliżenie szerokiemu ogółowi problematyki życia zakonnego i konsekrowanego (poświęconego Bogu). Autor korzystał z ogólnie dostępnych opracowań, z których najważniejsze zostały podane niżej w Bibliografii. Ponadto oparł się, zwłaszcza w ustalaniu nazw i stanu personalnego, na kwestionariuszu, który rozesłano (1992/93) do wszystkich instytutów zakonnych podczas opracowywania Leksykonu godeł zakonnych. Przygotowane biogramy zostały przesłane do przełożonych generalnych lub prowincjalnych z prośbą o przejrzenie tekstu oraz merytoryczne poprawki i adiustację. W tym miejscu autor wyraża podziękowanie tym wszystkim, którzy tejże korekty dokonali oraz wnieśli nowe dane statystyczne. W części końcowej każdego hasła podano, jeśli poszczególne wspólnoty udostępniają i publikują te dane, stan liczbowy oraz ilości domów i prowincji na ziemiach polskich. Zrezygnowano natomiast z podawania szczegółowych adresów. Zainteresowani mogą je znaleźć w Informatorze katolickim. Leksykon obejmuje 92 instytuty męskie i 187 instytutów żeńskich działających w ponad tysiącletniej historii chrześcijaństwa na ziemiach polskich. Pominięto te wspólnoty zakonne, których członkowie przez krótki okres przebywali w naszym kraju, i te, które są w stadium organizacji. Wiele z omawianych wspólnot już nie istnieje, lecz ich nazwy pojawiają się w literaturze i historii, stąd znalazły równe miejsce ze współczesnymi. Wszystkie wspólnoty ułożono w dwóch grupach (męskie i żeńskie) w porządku alfabetycznym według nazw popularnych. Należy tutaj dodać, że obecnie — za Annuario Pontificio 1996 (Citta del Vaticano 1996, s. 1395,1481) — wspólnoty zakonne nazywane „Instytutami życia konsekrowanego i wspólnotami apostolskimi" dzieli się według schematu: Instytuty męskie: Instytuty życia konsekrowanego Instytuty zakonne Zakony Kanonicy regularni (np. augustianie, kanonicy laterańscy, krzyżacy, norbertanie) Mnisi (np. bazylianie, benedyktyni, cystersi, paulini) Zakony żebracze (np. augustianie, bonifratrzy, bracia mniejsi, dominikanie) Klerycy regularni (np. barnabici, jezuici, kamilianie, pijarzy, teatyni) Zgromadzenia zakonne kleryckie (np. Chrystusowcy, klaretyni, michalici, orioniści, redemptoryści, werbiści, zmartwychwstańcy) Zgromadzenia zakonne niekleryckie (np. albertyni, doloryści, hlondowcy) Instytuty świeckie (np. instytut „Voluntas Dei", ojcowie szensztaccy) Wspólnoty życia apostolskiego (np. filipini, misjonarze, pallotyni). Instytuty żeńskie: Instytuty życia konsekrowanego Instytuty zakonne Zakony i zgromadzenia z domami autonomicznymi (np. benedyktynki, kapucynki, karmelitanki bose, klaryski, norbertanki) Zgromadzenia o strukturze scentralizowanej (np. augustianki, duchaczki, felicjanki, honoratki, kla-werianki, prezentki, tereski, terezjanki, urszulanki czarne) Instytuty świeckie (np. apostolskie pomocnice, Instytut Niepokalanej Matki Kościoła, Instytut Przemienienia) Inne instytuty życia konsekrowanego Wspólnoty życia apostolskiego (np. szarytki). Spis treści Zakony męskieZakony żeńskie Albertyni Apostołowie Miłosierdzia Bożego Augustianie Barnabici Bartolomici Bazylianie Begardzi Benedyktyni Biali Ojcowie Bonifratrzy Bożogrobcy Bracia Dobrzyńscy Bracia Mniejsi Bracia Samarytanie Bracia Szkolni Bracia św. Józefa Bracia Ubodzy od Dzieciątka Jezus Brygitanie Chrystusowcy Cystersi Doloryści Dominikanie Duchacy, Duchacy de Saxia Duchacze Filipini - Oratorianie Franciszkanie Konwentualni Hlondowcy Instytut „Marianum” Instytut Świecki Chrystusa Króla Instytut Świecki Kapłanów Misjonarzy Królewskości Chrystusa Instytut "Voluntas Dei" Jezuici JoanniciKawalerowie maltańscy Kameduli Kamilianie Kanonicy Laterańscy Kapłani Mariańscy Kapucyni Karmelici Kartuzi Kawalerowie Mieczowi Klaretyni Kombonianie Krzyżacy Krzyżacy z czerwoną gwiazdą Krzyżowcy Mali Bracia Marianie Marianiści Marki Mężowie Ewangeliczni Michalici Misjonarze Misjonarze Kresowi Misjonarze Królestwa Chrystusowego Misjonarze Krwi Chrystusa Misjonarze Świętej Rodziny Norbertanie Oblaci Ojcowie Misji Afrykańskich Orioniści Pallotyni Pasjoniści Paulini Pauliści Pijarzy Pocieszyciele Redemptoryści Rochici Rogacjoniści Saletyni Salezjanie Salwatorianie Samarytanie Sercanie Ojcowie Najśw. Serc Słudzy Chrystusa Kapłana Słudzy Maryi Somascy Ojcowie Stanisławici Studyci Synowie Maryi Szensztaccy Ojcowie Teatyni Templariusze Trapiści Trynitarze Unia Kapłańska "Jesus-Caritas" Werbiści Zmartwychwstańcy Adoratorki Adoratorki Przebłagania Albertynki Antonianki Antoninki Apostolskie Pomocnice Augustianki Bazylianki Beginki Benedyktynki (kontemplacyjne) Benedyktynki Ormiańskie Benedyktynki Misjonarki Benedyktynki Oblatki Benedyktynki Obliczanki Benedyktynki Sakramentki (kontemplacyjne) Benedyktynki Samarytanki Bernardynki (kontemplacyjne) Betanki Boromeuszki Mikołowowskie Boromeuszki Trzebnickie Brygidki Córki Bożej Miłości Córki Jezusa Córki Maryi Córki Matki Bożej Córki Serca Maryi Córki św. Franciszka Córki św. Franciszka z Florencji Cysterki Dominikanki Dominikanki (kontemplacyjne) Dominikanki Misjonarki Dominikanki Różańcowe Duchaczki Dzieci Maryi Elżbietanki Cieszyńskie Elżbietanki Nyskie Eucharystki Faustynki Felicjanki Franciszkanki MB Nieustającej Pomocy Franciszkanki Misjonarki Franciszkanki od Chrześcijańskiej Miłości Franciszkanki od Cierpiących Franciszkanki od Pokuty (Franciszkanki z Orlika) Franciszkanki Szpitalne Franciszkanki św. Klary Franciszkanki z Chicago Franciszkanki z Lasek (Służebnice Krzyża) Honoratki Instytut Chrystusa Króla i Maryi Matki Królowej Instytut Chrystusa Odkupiciela Człowieka Instytut Niepokalanej Matki Kościoła Instytut Świecki Chrystusa Króla Instytut Świecki Chrystusa Króla Instytut Świecki "Dzieło Miłosierdzia Bożego" Instytut Świecki Miłosierdzia Bożego Instytut Świecki św. Anieli Merici Instytut Terezjański Instytut Trójcy Przenajświętszej Instytut Veritas et Caritas Jadwiżanki Józefitki Kamedułki (kontemplacyjne) Kamilianki Kanoniczki warszawskie Kanosjanki Kapucynki (kontemplacyjne) Kapucynki Serca Jezusowego Karmelitanki Karmelitanki Bose (kontemplacyjne) Karmelitanki Dawnej Obserwancji Karmelitanki Dzieciątka Jezus Karmelitanki Misjonarki Katarzynki Klaretynki Klaryski (kontemplacyjne) Klaryski od wieczystej adoracji (kontemplacyjne) Klawerianki Koletki Loretanki Magdalenki Maksymilianki Małe Apostołki Miłości Małe Siostry Jezusa Mariawitki Martanki Michalitki Mironsyce Misjonarki Chrystusa Misjonarki Chrystusa Króla Misjonarki cierpiących Misjonarki Miłości Misjonarki Miłości Nieskończonej Misjonarki Serca Jezusowego Misjonarki św. Rodziny Natywitanki Nazaretanki Niepokalanki Niepokalanki (niehabitowe) Niewiasty ewangeliczne Norbertanki (kontemplacyjne) Oblatki Oblatki Dzieciątka Jezus Oblatki św. Benedykta Obliczanki Ochotniczy Księdza Bosko Orionistki Pallotynki Pasjonistki Pasjonistki św. Pawła od Krzyża Pasterki Pasterzanki Paulistki Pijarki Pocieszycielki Pomocnice Maryi Jasnogórskiej Posłanniczki (Służebnice NSJ - Posłanniczki Maryi) Prezentki Redemptorystki (kontemplacyjne) Salezjanki Salwatorianki Serafitki Sercanki (4 różne zgromadzenia) Siostry Duszy Chrystusowej Siostry Imienia Jezus Siostry św. Jadwigi Królowej Siostry Maryi Siostry Maryi Niepokalanej Siostry Matki Bożej Miłosierdzia Siostry Misyjne Siostry Najświętszej Rodziny Siostry od Aniołów Siostry Opatrzności Bożej Siostry Rodziny Maryi Siostry Sacre Coeur Siostry Samarytanki Siostry Serca Maryi Siostry Słowa Bożego Siostry Szkolne Siostry Szpitalne Siostry św. Jana Chrzciciela Siostry św. Jozafata Siostry Świętej Rodziny Siostry Wieczystej Adoracji Siostry "Wspólnej Pracy" Sługi Chorych Sługi Paralityków Służebnice Ducha Świętego (kontemplacyjne) Służebnice Chrystusa Kapłana Służebnice Jezusa Kapłana Służebnice Maryi Służebnice Nawiedzenie Służebnice Ołtarza Służebnice Słowa Bożego Służebniczki Dębickie Służebniczki Wielkopolskie Służebniczki Starowiejskie Służebniczki szpitalne Służebniczki Śląskie Służki Spigolatrici Studytki Szarytki Świecki Instytut Dominikański z Orleanu Świecki Instytut Karmelitański "Elianum" Tereski ("Jedność") Terezjanki Towarzystwo Marianum Uczennice Boskiego Mistrza Urszulanki (Unii Rzymskiej) Urszulanki Serca Jezusowego (szare) Westiarki Wizytki (kontemplacyjne) Wspomożycielki Wspólnota "Jezus-Caritas" o. Karola de Foucauld Wynagrodzicielk Zmartwychwstanki opr. mg/mg
Reguła-zasady,według ktorych żyją zakonnicy. zad.3. a) Mnich zajmuje się ręcznym przepisywaniem ksiąg. b) Jest to skryptorium. Reklama Reklama Najnowsze
Zakon Kanoników Regularnych Krzyża Świętego (ORC) Ordo Canonicorum Regularium Sanctae Crucis Order of Canons Regular of the Holy Cross (Order of the Holy Cross) Ordem dos Cónegos Regrantes da Santa Cruz (Irmãos da Santa Cruz) (Cruzios) Orden de los Canónigos Regulares de la Santa Cruz (Hermanos de la Santa Cruz) Ordine dei Canonici Regolari della Santa Croce (Fratelli della Croce) Ordre des Chanoines Réguliers de la Sainte-Croix de Coïmbre (Frères de la Croix) Orden der Regularkanoniker vom Heiligen Kreuz (Brüder vom Heiligen Kreuz) inna nazwa: Bracia Krzyża Świętego, Zakon Krzyża Świętego Data i miejsce założenia: 1131 rok – Portugalia *1834 rok – likwidacja zakonu *1979 rok – reaktywacja zakonu w Brazylii Założyciele: archidiakon Tello o. João Peculiar św. Teotoniusz św. Teotoniusz Liczba zakonników na świecie: 141 * dane z 2005 roku Kanonicy Regularni Krzyża Świętego obecni są w krajach: Portugalia, Włochy, Austria, Niemcy, USA, Meksyk, Brazylia, Indie, Filipiny. Dom generalny: Włochy (Rzym) Habit aktualny: Czarny habit przepasany skórzanym paskiem, czarny szkaplerz i pelerynka z kapturem lub bez pelerynki. Na co dzień habit bez szkaplerza i pelerynki. Na misjach (w Indiach, na Filipinach) habit biały. Nowicjusze (habit przepasany białym sznurem) i postulanci. Duchowość: Kanonicy Regularni Krzyża Świętego żyją według reguły św. Augustyna, w myśl jej głównej zasady: Nade wszystko, bracia najmilsi, miłujcie Boga, a następnie i bliźniego, ponieważ są to przykazania w pierwszym rzędzie nam dane. Charyzmat zakonu zawiera się w czterech słowach: adoracja, kontemplacja, pokuta i misja. Adoracja Boga znajduje swój najwyższy wyraz w Najwyższej Ofierze Jezusa Chrystusa na krzyżu, która jest ponawiana w czasie każdej Mszy Świętej, dlatego jej sprawowanie stanowi najważniejszy punkt dnia zakonników. Zewnętrznym tego wyrazem jest sprawowanie Mszy Świętej Versus Deum (czyli kapłan i lud zwróceni są w tym samym kierunku, w stronę krzyża, a nie do siebie nawzajem), w sposób uroczysty i z wielką starannością. Kult Boga przejawia się także we wspólnotowym śpiewie Liturgii Godzin i adoracji Najświętszego Sakramentu, która tam gdzie to możliwe, ma charakter wieczysty. Kontemplacja odbywa się na wzór Maryi, która nieustannie rozważała słowa Chrystusa w swoim sercu. Pomocą w kontemplacji jest codzienna lektura duchowa oraz naśladowanie Świętych Aniołów w życiu ciszy i świętej czystości. W zakonie istnieje możliwość życia całkowicie kontemplacyjnego za klauzurą; mogą je podjąć zakonnicy będący 6 lat po profesji wieczystej. W duchu pokuty zakonnicy jednoczą się z Męką Pana Jezusa, modlą się o uświęcenie kapłanów oraz jako zadośćuczynienie za grzechy ludzi. W ten sposób za przykładem Apostoła dopełniają braki udręk Chrystusa dla dobra Jego Ciała, którym jest Kościół (Kol 1, 24). Ostatni element charyzmatu zakonu to misja. Kanonicy starają się służyć Kościołowi w dziele uświęcenia kapłanów i wiernych. W zakonie żywy jest kult Świętych Aniołów, ich bezinteresownej miłości Boga i bliźniego. Zgodnie ze starą Tradycją Kościoła, który widział w życiu aniołów przykład życia zakonnego, zakonnicy starają się żyć w towarzystwie tych świętych duchów. Ponadto w duchowości zakonu kładzie się silny nacisk na wierności Magisterium Kościoła i jego żywej Tradycji. Działalność: Główny apostolat zakonu to praca na rzecz uświęcenia kapłanów i świeckich. Realizowany jest on przede wszystkim przez głoszenie rekolekcji, kierownictwo duchowe, formację kleryków i kapłanów nie tylko z własnego zakonu, ale również diecezjalnych oraz z innych zgromadzeń. Zakon pracuje także na misjach. Historia: Kanonicy Regularni Krzyża Świętego powstali z inspiracji trzech kapłanów: archidiakona Tello i kanoników - João Peculiara i św. Teotoniusza, którzy w Ziemi Świętej i na południu Francji zetknęli się ze wspólnotami duchownych realizującymi ideały życia apostolskiego. Postanowili założyć w Coimbrze w Portugalii podobny klasztor, dając w 1131 roku początek nowemu zakonowi kanonickiemu. Wspólnota przyjęła regułę św. Augustyna oraz konstytucje i zwyczaje Kanoników Regularnych św. Rufusa z Awinionu. Pierwszym przeorem został św. Teotoniusz. Wokół klasztorów rozwijało się duszpasterstwo, działalność charytatywna oraz opieka medyczna w szpitalach dla ubogich i chorych. Z czasem wszystkie kanonickie klasztory w Portugalii przyłączyły się do Zakonu Kanoników Regularnych Krzyża Św., będąc przez wieki ośrodkami liturgii, teologii i życia intelektualnego w kraju. W 1834 roku anty-katolickie władze kraju zlikwidowały zakon. W połowie XX wieku w Austrii powstało stowarzyszenie świeckich katolików Opus Sanctorum Angelorum. W latach 1970-tych pierwsza osoba odczuła pragnienie połączenia życia kapłańskiego z duchowością stowarzyszenia. W 1974 roku powstał pierwszy dom w brazylijskiej Kurytybie, który stał się zalążkiem stowarzyszenia, którego celem miało być ustanowienie nowego instytutu zakonnego. Dwa lata później watykańska Kongregacja ds. Zakonów przedstawiła wspólnocie dwie możliwości: przywrócenie jakiegoś wymarłego zakonu lub ożywienie któregoś ze starych zakonów zagrożonych wymarciem. Zdecydowano się na pierwszą opcję; wybór padł na portugalski Zakon Kanoników Regularnych Świętego Krzyża z Coimbry, otrzymując przywilej wzbogacenia duchowości zakonu o duchowość stowarzyszenia Opus Sanctorum Angelorum, czyli specjalne nabożeństwo do Świętych Aniołów według sprawdzonej tradycji Kościoła. W 1979 roku papież Jan Paweł II wydał dekret, którym oficjalnie sformalizował przywrócenie istnienia zakonu. Strony www: seminarium duchowne:
WSTĘP. DM 1. Kościół posłany przez Boga do narodów, aby był „powszechnym sakramentem zbawienia”, usiłuje głosić Ewangelię wszystkim ludziom z najgłębszej potrzeby własnej katolickości oraz z nakazu swego Założyciela. Sami bowiem Apostołowie, na których Kościół został założony, idąc w ślady Chrystusa, „głosili
aizuz2010 zapytał(a) o 18:35 czym zajmują się zakonnicy 0 ocen | na tak 0% 0 0 Odpowiedz Odpowiedzi zαηιєρσкσנσηα odpowiedział(a) o 18:35 odprawianiem mszy[LINK] 0 0 Cobraman odpowiedział(a) o 18:37 odprawianiem mszy , modlitwa itd. 0 0 Uważasz, że ktoś się myli? lub
Radio Watykańskie. Zachęcając do przezwyciężania tych problemów, Papież wskazał włoskim zakonnicom na postawę kobiet, które spotkały zmartwychwstałego Jezusa. Papież: dać się zaskoczyć Zmartwychwstałemu. „Pierwszymi świadkami Zmartwychwstania Pańskiego były właśnie kobiety, uczennice, które swoją odwagą przypominają
Nadal spada liczba sióstr, ze względu na małą liczbę powołań, która nie może zrównoważyć liczby sióstr odchodzących do wieczności, ale w roku 2013 liczba postulantek zwiększyła się o 20. To pierwszy od wielu lat wzrost wstąpień do zakonów, skromny, ale ufamy że daje nadzieję na odwrócenie tendencji spadkowej – podkreśla m. Jolanta Olech, sekretarka generalna Konferencji Wyższych Przełożonych Żeńskich Zgromadzeń reprezentuje 101 zgromadzeń zakonnych tzw. czynnych w Polsce, mających 19 tys. 246 sióstr w 2289 domach zakonnych obecnych we wszystkich diecezjach. Ponadto 2149 sióstr pracuje poza granicami Polski: 397 sióstr w krajach na Wschodzie, 587 w krajach misyjnych i 1165 – w innych krajach. – Tak więc w dniu 31 grudnia 2013 roku było: 17849 profesek wieczystych, 888 profesek o ślubach czasowych, 262 nowicjuszki i 247 postulantek – podsumowuje m. chodzi o obecność zgromadzeń zakonnych żeńskich w pracy apostolskiej, wychowawczej i charytatywnej Kościoła: w katechezie pracuje sióstr; w nauczaniu i wychowaniu – ok. 2664 (z nich 70 w uczelniach wyższych); w duszpasterstwie zdrowia – ( w tym 37 lekarek, 223 pielęgniarki w szpitalach 830 w innych zakładach i ośrodkach, 29 pielęgniarek środowiskowych i 177 opiekunek parafialnych) 380 sióstr pracujących w tzw. wolnych zawodach (duszpasterstwo rekolekcyjne, poradnictwo psychologiczne, pedagogiczne, rodzinne i inne) .Siostry prowadzą dzieła własne: związane z nauczaniem – 453 (375 przedszkola, szkoły podstawowe i średnie i wyższa); 65 burs, internatów i domów dla studentek; 55 domów dziecka, 90 świetlic, 53 inne dzieła pomocy dzieciom i młodzieży opuszczonej; 21 “okien życia”; 210 domów opieki dla dzieci i dorosłych; 50 dzieł zorganizowanych dla osób ubogich, bezdomnych w tym stołówki, noclegownie itp., nie licząc codziennej troski o potrzebujących, którymi zajmują się niemal wszystkie wspólnoty zakonne; 18 dzieł związanych z opieką medyczną (w tym jeden szpital i kilka przychodni i centrów rehabilitacji).Ponadto siostry pracują w dziełach prowadzonych przez inne podmioty jak np. Caritas, diecezje czy parafie. Siostry pracują również w urzędach i instytucjach kościelnych. Nadal powstają też organizowane przez siostry dla zakonne centra i ośrodki pomocy duchowej, rekolekcji, dni skupienia, możliwości odpoczynku w klimacie spokoju i modlitwy . Organizują spotkania dla różnych grup dorosłych i młodzieży pragnących pogłębienia swej duchowości. Siostry mają też 9 wydawnictw.– Poza tym, co można ująć w cyfry i wykresy statystyczne – podkreśla sekretarka generalna Konferencji – każda wspólnota ma własne pole działania i pomocy potrzebującym, zarówno duchowej jak i materialnej. Około 3 tysięcy sióstr wspiera duszpasterstwo Kościoła i bezpośrednią działalność swych współsióstr modlitwą i cierpieniem związanym z chorobą i zaawansowanym
EfGm . z8tfoncjoe.pages.dev/248 z8tfoncjoe.pages.dev/348 z8tfoncjoe.pages.dev/58 z8tfoncjoe.pages.dev/329 z8tfoncjoe.pages.dev/195 z8tfoncjoe.pages.dev/216 z8tfoncjoe.pages.dev/329 z8tfoncjoe.pages.dev/225 z8tfoncjoe.pages.dev/81 zasady według których żyją zakonnicy
